Prije deset godina, tačnije 2. maja 2014. godine, u Ljubljani je preminuo veliki slovenački aforističar Žarko Petan (1929).

U Mađarskoj je nedavno, zahvaljujući prevodu Svetislava Nedučića iz grada Mako, objavljena knjiga Petanovih izabranih aforizama pod naslovom „Istorija budućnosti“ („A jövő történelme“). Reč je o prevodu zbirke, objavljene u Beogradu 2017. godine, koju je priredio i aforizme sa slovenačkog na srpski jezik preveo Aleksandar Čotrić.

Izdavač mađarskog izdanja Petanove knjige je izdavačka kuća „Norma njomdas“ (Norma Nyomdasz) iz grada Hodmezevašarhelj, uz finansijsku podršku Samouprave Srba u Mađarskoj, sa sjedištem u Budimpešti. Korice knjige osmislio je Zetenji Ohidi, a u knjizi se nalaze propratni tekstovi Aleksandra Čotrića i Francija Čeča, predsjednika Društva aforističara Slovenije.

U predgovoru knjizi Čotrić, pored ostalog, navodi: „Žarka Petana upoznao sam 2011. godine u njegovom stanu, u Betovenovoj ulici broj 4, u strogom centru Ljubljane, preko puta slovenačkog parlamenta. Predsednika Društva aforističara Slovenije Francija Čeča i mene, Žarko, ozbiljno narušenog zdravlja, i njegova supruga Vera, primili su otvorenog srca. Njihov prostrani salonski stan ličio je na ljubljansku gradsku biblioteku – bio je od dna do vrha ispunjen knjigama. Mnogo mesta na policama zauzimale su Žarkove knjige na slovenačkom i stranim jezicima. Petanova dela bila su prevedena na 32 jezika, a objavio je više od 160 samostalnih naslova. Samo na nemačkom jeziku bila je objavljena 21 knjiga ovog pisca, zbog čega je i govorio: ‘Pišem za Slovence, a objavljuju me Nemci.’ Bio je veoma ponosan na to što je zastupljen i u brojnim antologijama proze, poezije, drama i aforizama. Posebno mu je imponovalo što je, uz Branu Crnčevića, jedini iz bivše Jugoslavije, bio u izboru ‘Aforizmi u svetskoj literaturi’, antologiji koja je objavljena u Nemačkoj, a u kojoj se našao pored Bejkona, Larošfukoa, Getea, Šopenhauera, Tvena, Ničea, Vajlda, Leca, svog uzora Siorana… Pohvalio se i time što je pet studenata na Ljubljanskom univerzitetu diplomiralo na temama vezanim za njegovo delo“.

Iz knjige „Istorija budućnosti“, s kojom sada mogu da se upoznaju i mađarski ljubitelji mudrih i kritičkih opservacija, navodimo nekoliko aforizama:

Nikad se nisam bavio politikom. Sve vreme se politika bavila mnome.

Naša politika je kao farma ovaca: dok nas šišaju, mi samo blejimo.

Slovenački političari se ne okreću kako vetar duva, jer kod nas vetar duva samo s jedne strane.

Ako dva Slovenca ne misle, sigurno svaki misli drukčije.

Novopečeni demokrata proveo je petnaest godina kao ilegalac u komunističkoj partiji.

Lenjin je bio prvi staljinista.

Postao sam klasik. Citiraju me, samo da me ne bi čitali.

Aforizmi ne spadaju ni u liriku, ni u epiku, već u etiku.

Aforizam je rečenica koja misli.